Przypadek  [1981]

Przypadek

rok produkcji:

1981

premiera:

styczeń 1987

czas trwania:

112 min

Reżyseria:

Krzysztof Kieślowski

Scenariusz:

Krzysztof Kieślowski

Zdjęcia:

Krzysztof Pakulski

Obsada:

Bogusław Linda [Witek Długosz], Tadeusz Łomnicki [komunista Werner], Zbigniew Zapasiewicz [Adam, działacz partyjny], Bogusława Pawelec [Czuszka], Marzena Trybała [Werka], Jacek Borkowski [Marek, działacz opozycyjny], Jacek Sas-Uhrynowski [Daniel, przyjaciel Witka], Adam Ferency [ksiądz Stefan], Monika Goździk [Olga Matwiszyn], Zygmunt Hübner [dziekan], Irena Burawska [córka umierającej staruszki], Irena Byrska [ciotka Witka]

Montaż:

Elżbieta Kurkowska

Muzyka:

Wojciech Kilar

Scenografia:

Andrzej Rafał Waltenberger

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Tor”

Kierownictwo produkcji :

Jacek Szeligowski

Nagrody:

  • MFF Moskwa (Związek Radziecki) 1987: nagroda Stowarzyszenia Filmowców Radzieckich
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1987: nagroda za scenariusz dla Krzysztofa Kieślowskiego, nagroda za pierwszoplanową rolę męską dla Bogusława Lindy

O filmie

Witek Długosz urodził się w Poznaniu w czerwcu 1956 roku, podczas strajku robotników, w którym brał udział także jego ojciec. Gdy Witek studiuje w Łodzi, umiera ojciec. Chłopak postanawia wyjechać do Warszawy, idzie na dworzec...

W pociągu poznaje komunistę Wernera, który kieruje go do urzędnika partyjnego Adama, umożliwiającego mu pracę w organizacji młodzieżowej. Witek poznaje Czuszkę, zajmującą się podziemnymi wydawnictwami. Nieświadomie powoduje aresztowanie dziewczyny, zrywa z Adamem
i nie wylatuje do Francji z grupą aktywistów młodzieżowych. Nadchodzi lato 1980 roku.

W innej wersji losów Witek wdaje się na dworcu w bójkę z sokistą. Zostaje skazany na miesiąc robót publicznych. Poznaje opozycjonistę Marka i księdza Stefana, którzy wciągają go do konspiracji. Pracuje w tajnej drukarmi, która zostaje zdekonspirowana, ale Witek odmawia współpracy z SB.
W trzeciej wersji Witek spóźnia się na pociąg. Pod wpływem Olgi wraca na studia, po ślubie rodzi mu się syn. Witek angażuje się w pracę naukową, pozostając biernym obserwatorem wydarzeń w Polsce. Wyjeżdża do Libii z cyklem wykładów, ale w ostatniej chwili opóźnia odlot, by zostać przy Oldze spodziewającej się lada chwila porodu drugiego dziecka. Kilkadziesiąt sekund po starcie z Okęcia samolot z Witkiem na pokładzie eksploduje w powietrzu.

Metaforyczna przypowieść o ludzkim losie porównująca ze sobą trzy rodzaje zaangażowania: komunistyczny, chrześcijański, stoicki.



Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Artykuły

Cytaty

  • Nigdy właściwie nie wiemy, od czego zależy nas los. Nie wiemy, od jakiego przypadku. Los rozumiany jako miejsce w jakiejś grupie społecznej, jako kariera zawodowa, jako rodzaj pracy, którą wykonujemy. W sferze emocjonalnej mamy...

  • Przypadek wyróżnia się przede wszystkim klarownością konstrukcji, która przypomina bajkę filozoficzną. Losy Witka potoczą się zupełnie inaczej
    w zależności od tego, czy uda mu się wskoczyć do pociągu, czy...

    Rozwiń

Bibliografia