Marek Piwowski
Reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny, scenarzysta, aktor. Urodził się 24 października 1935 roku w Warszawie. Absolwent dziennikarstwa na Uniwersytecie Warszawskim (1963) oraz Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi (1967). W połowie lat sześćdziesiątych pracował w dziale reportażu „Nowej Kultury”. Już podczas studiów zwróciły uwagę jego etiudy, zwłaszcza dokumentalne, w których jawnie posługiwał się inscenizacją: Muchotłuk (1966; nagrody w Moskwie i Warszawie), wnikliwa obserwacja podrzędnej knajpy i jej bywalców, oraz Kirk Douglas (1966; nagroda w Amsterdamie), zabawna relacja z wizyty amerykańskiego gwiazdora w łódzkiej szkole filmowej. Wypracowaną w nich stylistykę, a także groteskowe spojrzenie na otaczającą rzeczywistość, udanie kontynuował w filmach dokumentalnych: Pożar! Pożar! Coś nareszcie dzieje się (1967), Sukces (1968), Dwie lewe ręce (1968), 16 mieć lat (1969; Syrenka Warszawska), Psychodrama, czyli bajka o księciu i Kopciuszku wystawiona w zakładzie dla nieletnich dziewcząt w D. (1969).
W 1970 roku zadebiutował pełnometrażowym filmem fabularnym, niekonwencjonalnym – w formie i treści – Rejsem. Zrealizowana paradokumentalną metodą obserwacja pewnego rejsu spacerowym statkiem po Wiśle oraz jego pasażerów okazała się niezwykle trafną metaforą życia w kraju tzw. realnego socjalizmu (w przeprowadzonej w 1999 roku ankiecie tygodnika „Polityka” na najciekawsze polskie filmy XX wieku znalazł się na pierwszym miejscu). Kolejny film fabularny – Przepraszam, czy tu biją? (1976; nagrody w Gdańsku, Złota Kamera) – to udane przeniesienie w rodzime realia amerykańskiego kina policyjnego, a nakręcone 17 lat później Uprowadzenie Agaty (1993) – komediowy melodramat, inspirowany głośną ucieczką z domu młodej zakochanej dziewczyny, córki prominentnego polityka. Mimo podjęcia realizacji fabularnych Piwowski wierny jest kinu dokumentalnemu, które przyniosło mu uznanie krytyki i publiczności, a także wiele prestiżowych laurów festiwalowych: Korkociąg (1971; Srebrny Lajkonik w Krakowie), Hair (1971; Złoty Lajkonik w Krakowie), Psychodrama (1972; Srebrny Smok w Krakowie, nagrody w Oberhausen).
Marek Piwowski od czasu do czasu pojawia się w filmach także jako aktor, m.in. w Bilansie kwartalnym (1974) Krzysztofa Zanussiego, Rebusie (1977) Tomasza Zygadły, Rysiu (2007) Stanisława Tyma.
Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2001).
Jerzy Armata
Filmografia (wybór)
-
1967
Pożar! Pożar! Coś nareszcie dzieje się (dokument)
-
1968
Dwie lewe ręce (dokument)
-
1968
Sukces (dokument)
-
1969
16 mieć lat (dokument)
-
1969
Psychodrama, czyli bajka o księciu i Kopciuszku wystawiona w zakładzie dla nieletnich dziewcząt w D. (dokument)
-
1970
Rejs
-
1971
Hair (dokument)
-
1971
Korkociąg (dokument)
-
1972
Psychodrama (dokument)
-
1973
Tylko dla dorosłych (dokument)
-
1975
Nałóg
-
1976
Przepraszam, czy tu biją?
-
1982
Magister Półchłopek (dokument)
-
1993
Kolejność uczuć
-
1993
Uprowadzenie Agaty
-
1997
Krok (tv)
Artykuły
-
Włosy Marka Piwowskiego. O ironii jako filmowej strategii subwersji w polskich filmach dokumentalnych przełomu lat 60. i 70.
Karol Jachymek
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", nr 3/2018
-
Ciało i dyscyplina.„Rejs” jako próba pewnej strategii syntezy
Barbara Kosecka
„Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 18