Akademia polskiego filmu

Zagrał w ponad stu filmach i serialach telewizyjnych. Największe uznanie oraz popularność przyniosły mu te pierwsze, zaproponowane przez Kazimierza Kutza, Czesława Petelskiego, Jerzego Passendorfera i Aleksandra Forda.

Urodził się 26 lutego 1910 roku w Siedlcach – zmarł 17 stycznia 1996 roku w Łodzi. Debiutował w 1928 roku na scenie Teatru Wojska Polskiego w Warszawie. Aktorski egzamin eksternistyczny zdał dopiero po wojnie (1947). Występował w teatrach: Polskim we Wrocławiu (1947-1949), Dramatycznym w Częstochowie (1949-1951), Dramatycznym w Szczecinie (1951-1952), Dramatycznym w Poznaniu (1952-1959), Powszechnym w Łodzi (1959-1961, 1963-1979), im. Stefana Jaracza w Łodzi (1961-1963), im. Juliusza Osterwy (1979-1981). Był również dramaturgiem oraz reżyserem i scenografem teatralnym.

Pierwszą główną rolę filmową zagrał w noweli Pies, wchodzącej w skład Krzyża walecznych (1958) Kazimierza Kutza. W tym samym roku znakomicie wcielił się w postać Apostoła, jednego z protagonistów Bazy ludzi umarłych Czesława Petelskiego, pełnej suspensu oraz dramaturgicznych zwrotów akcji opowieści, rozgrywającej się w bazie transportowej gdzieś w Bieszczadach, pośród grupy mężczyzn – życiowych straceńców, zajmujących się w niezwykle trudnych warunkach zwózką drewna. To czołowy film tzw. czarnej serii polskiego kina drugiej połowy lat pięćdziesiątych, będący ekranizacją opowiadania Marka Hłaski Następny do raju (ze względu na poczynione przez reżysera zmiany w scenariuszu pisarz wycofał nazwisko z czołówki).

Z bogatego dorobku aktora na uwagę zasługuje główna rola – porucznika Milutina – w adaptacji powieści Wojciecha Żukrowskiego Skąpani w ogniu (1963) Jerzego Passendorfera, a także szereg ról drugoplanowych, m.in.: Maćka z Bogdańca w Krzyżakach (1960) Aleksandra Forda, włóczęgi w Nikt nie woła (1960) Kazimierza Kutza, gospodarza w Żywocie Mateusza (1967) Witolda Leszczyńskiego, księdza w Niech cię odleci mara (1982) Andrzeja Barańskiego oraz sołtysa w komediowej trylogii Sylwestra Chęcińskiego: Sami swoi (1967), Nie ma mocnych (1974) i Kochaj albo rzuć (1977).

Jerzy Armata