Nóż w wodzie  [1961]

Nóż w wodzie

rok produkcji:

1961

premiera:

9 III 1962

czas trwania:

101 min

Reżyseria:

Roman Polański

Scenariusz:

Roman Polański, Jerzy Skolimowski, Jakub Goldberg

Zdjęcia:

Jerzy Lipman

Obsada:

Leon Niemczyk [Andrzej], Jolanta Umecka [Krystyna], Zygmunt Malanowicz [chłopak]

Montaż:

Halina Prugar

Muzyka:

Krzysztof Komeda

Scenografia:

Bolesław Kamykowski

Produkcja:

Zespół Filmowy „Kamera”

Kierownictwo produkcji :

Stanisław Zylewicz

Nagrody:

  • MFF Wenecja (Włochy) 1962: nagroda FIPRESCI dla Romana Polańskiego
  • Złota Kaczka 1962
  • Prades (Francja) 1963: Grand Prix dla Romana Polańskiego
  • MFF Panama (Panama) 1963: nagroda FIPRESCI dla Romana Polańskiego
  • MFF Krótkometrażowych w Oberhausen (Niemcy) 1964: Nagroda Młodych Krytyków Zachodnioniemieckich dla Romana Polańskiego
  • MFF Wychowawczych Teheran (Iran) 1965: Złoty Delfin dla Romana Polańskiego
  • Nominacja do Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej Oscar 1963
  • Festiwal Filmowy i Artystyczny Lato Filmów Warszawa 2009: nagroda za najlepszy scenariusz
    w historii polskiego kina dla Romana Polańskiego, Jerzego Skolimowskiego i Jakuba Goldberga

O filmie

Dziennikarz sportowy jadący z żoną na jednodniowy rejs jachtem po jeziorach mazurskich zabiera przypadkowego autostopowicza. Mężczyzn dzieli niemal wszystko: status materialny, wiek, doświadczenie, stosunek do życia, ale łączy jedna cecha – chęć pokazania przewagi wobec atrakcyjnej młodej dziewczyny.

Andrzej zabiera autostopowicza na pokład, by zamanifestować swą władzę kapitana jachtu, chłopak odpowiada postawą „młodego gniewnego” podszytego cynizmem, pogardą dla romantycznej miłości
i pieniądza. Jest to jednak tylko wizerunek zewnętrzny, pozerstwo rozpaczliwie ukrywające zazdrość
i pragnienie posiadania takiego samochodu, jachtu, dziewczyny i... dużych pieniędzy.

Tę partię pokera charakterów z wielkim blefem chłopak pozornie wygrywa, decydując się na desperacką mistyfikację. Udaje, że utonął, wpadając do wody jak nóż wytrącony z jego ręki przez Andrzeja. Gdy dziennikarz płynie zawiadomić policję, chłopak spędza kilka godzin sam na sam z jego żoną i ją uwodzi. Rankiem jacht zawija do przystani, gdzie czeka Andrzej. Nie chce wierzyć wyznaniu żony o zdradzie.

Debiut Romana Polańskiego pojawił się na polskich ekranach w aurze skandalu – tak dalece film odbiegał od kanonów polskiej kinematografii.

Sukces odniesiony za granicą wziął się z atrakcyjności tematu, wpisanych w film uniwersalnych treści
i mistrzowskiej reżyserii dramatu rozegranego między trzema osobami w posezonowym pejzażu mazurskich jezior.



Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Artykuły

Cytaty

  • Chłopiec: Wolałbym opowiadać, że leciałem takim wozem z Warszawy… Andrzej: A gdybym ja samochodu nie zatrzymał?
    Chłopiec: To by trup na szosie leżał.

  • U źródeł kompozycji Noża w wodzie leży nieustanny, fascynujący konflikt między trojgiem bohaterów. To on nadaje dynamikę całości i on sprawia, że cokolwiek jawi się naszym oczom i uszom, stanowi cząstkę...

    Rozwiń

Bibliografia