Faraon  [1965]

Faraon

rok produkcji:

1965

premiera:

11 III 1966

czas trwania:

175 min

Reżyseria:

Jerzy Kawalerowicz

Scenariusz:

Tadeusz Konwicki, Jerzy Kawalerowicz [na podstawie powieści Bolesława Prusa]

Zdjęcia:

Jerzy Wójcik, Wiesław Zdort

Obsada:

Jerzy Zelnik [Ramzes XIII], Wiesława Mazurkiewicz [królowa Nikotris], Barbara Brylska [Kama], Krystyna Mikołajewska [Sara], Ewa Krzyżewska [Hebron], Piotr Pawłowski [Herhor], Leszek Herdegen [Pentuer], Stanisław Milski [arcykapłan Mefres], Kazimierz Opaliński [Beroes, prorok chaldejski], Mieczysław Voit [kapłan Samentu], Alfred Łodziński [Hiram, książę Tyru], Andrzej Girtler [Ramzes XII]

Montaż:

Wiesława Otocka

Muzyka:

Adam Walaciński

Scenografia:

Jerzy Skrzepiński

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Kadr”

Kierownictwo produkcji :

Ludwik Hager

Nagrody:

  • Nagroda Państwowa zespołowa I stopnia 1966
  • Złota Kaczka 1966 dla Jerzego Kawalerowicza
  • Nominacja do Nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej Oscar 1967

O filmie

Ramzes, następca tronu w starożytnym Egipcie, bierze udział w ćwiczeniach wojskowych jako dowódca. Z łatwością podejmuje trudne decyzje, wykazując przy tym pewną nieostrożność. Arcykapłan Herhor, który jest ministrem wojny, powiadamia o tym faraona. Władca nie powierza synowi obiecanego dowództwa nad armią. Podczas ćwiczeń Ramzes poznaje piękną Żydówkę Sarę, która zostaje jego kochanką.

Ramzes boleśnie przeżywa fakt, że kapłani mają zbyt wielki wpływ na politykę państwa i posiadają olbrzymie bogactwa ukryte w podziemnym labiryncie, podczas gdy skarbiec faraona jest pusty. Ramzes uważa, że należy rozpocząć wojnę z Asyrią, zwyciężyć i w ten sposób wzbogacić kraj. Kapłani natomiast pragną pokoju i potajemnie przygotowują odpowiedni traktat z Asyrią. Obiecują odstąpić im Fenicję. Zaniepokojeni tym feniccy kupcy stają się stronnikami księcia Ramzesa. Tymczasem nieopłacane pułki libijskie buntują się. Ramzes wyrusza na czele armii, aby poskromić buntowników. W czasie walk dowiaduje się o śmierci ojca Ramzesa XII oraz o zamordowaniu Sary i syna narodzonego ze związku z księciem. Zabójstwa dokonała fenicka kapłanka Kama wspólnie z Grekiem Lykonem, niezwykle podobnym do Ramzesa, którego kapłani przygotowywali do roli sobowtóra następcy tronu. Ramzes zostaje faraonem. Postanawia przeprowadzić reformę kraju i wydobyć od kapłanów ich skarby. W powszechnym głosowaniu nie ma jednomyślności w sprawie przekazania państwu ukrytych w labiryncie bogactw. W tej sytuacji Ramzes postanawia wraz z wojskiem wziąć szturmem świątynię, a jej arcykapłanów uwięzić pod zarzutem zdrady stanu. Dysponujący wielką wiedzą kapłani znają termin zbliżającego się zaćmienia słońca i wykorzystują ten fakt do własnych celów. Na kilka minut przed zaćmieniem arcykapłan Herhor przemawia do wojska i zbuntowanej ludności. Wzywa boga słońce Amona. Zaćmienie zostaje przyjęte jako dowód bożej niełaski. Wojsko ogarnia panika. Ramzes XIII nie rezygnuje i zamierza podjąć dalszą walkę przeciw Herhorowi, ale ginie z ręki swego sobowtóra Lykona.

Fresk historyczny o ponadczasowej wymowie, poruszający problemy władzy, ujawniający mechanizmy rządzenia państwem i wpływ religii na życie społeczne. Zrealizowany wielkim nakładem środków, awangardowy pod względem metody i techniki operatorskiej. Polska superprodukcja eksportowa, jeden z największych sukcesów komercyjnych polskiego kina.


Joanna Piątek, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Artykuły

Cytaty

  • Faraon jest filmem bardziej kontemplacyjnym niż widowiskowym, choć i tych walorów nie jest bynajmniej pozbawiony. Głównym motywem jest historia walki młodego, niedoświadczonego, lecz ambitnego faraona z potężnym klanem...

  • Przede wszystkim – powiedział książę – czyliż można myśleć o budowaniu kanałów i świątyń, gdy skarb jest pusty? – O tym, książę, dowiesz się tylko w świątyniach, u stóp ołtarzy – mówił...

    Rozwiń
  • Zaprojektowanie i wykonanie tak zwanych rekwizytów grających było szczególnie skomplikowane. Scenograf musiał bowiem pamiętać nie tylko o wierności historycznej, ale także o użytkowości tych rekwizytów. Statek królowej...

Bibliografia