Katyń  [2007]

Katyń

rok produkcji:

2007

premiera:

21 IX 2007

czas trwania:

117 min

Reżyseria:

Andrzej Wajda

Reżyser II:

Ewa Brodzka, Marek Cydorowicz

Scenariusz:

Andrzej Wajda, Władysław Pasikowski, Przemysław Nowakowski

Zdjęcia:

Paweł Edelman, Marek Rajca [(sekwencja wrześniowa)]

Obsada:

Andrzej Chyra [porucznik Jerzy, w roku 1945 major LWP], Maja Ostaszewska [Anna, żona Andrzeja], Artur Żmijewski [rotmistrz Andrzej], Danuta Stenka [generałowa Róża], Jan Englert [generał], Magdalena Cielecka [Agnieszka Baszkowska, siostra porucznika Piotra Baszkowskiego], Agnieszka Glińska [dyrektorka gimnazjum, siostra porucznika Piotra Baszkowskiego], Paweł Małaszyński [porucznik pilot Piotr Baszkowski], Maja Komorowska [matka rotmistrza Andrzeja], Władysław Kowalski [Jan, ojciec rotmistrza Andrzeja, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego]

Montaż:

Milenia Fiedler, Rafał Listopad

Muzyka:

Krzysztof Penderecki

Dźwięk:

Jacek Hamela

Scenografia:

sekwencja wrześniowa

Kostiumy:

Magdalena Biedrzycka

Charakteryzacja:

Waldemar Pokromski, Tomasz Matraszek

Kierownictwo produkcji :

Kamil Przełęcki

Rok produkcji:

2007

Nagrody:

  • Nagroda Stowarzyszenia "Kina Polskie" Bilet, 2007 - Diamentowy Bilet
  • Nagroda Amerykańskiej Akademii Sztuki Filmowej Oscar, 2008, nominacja w kategorii: najlepszy film nieanglojęzyczny
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepszy film za rok 2007
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepsze zdjęcia za rok 2007 Paweł Edelman
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepsza scenografia za rok 2007 Magdalena Dipont
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepsze kostiumy za rok 2007 Magdalena Biedrzycka, Andrzej Szenajch
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: muzyka za rok 2007 Krzysztof Penderecki
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepszy dźwięk za rok 2007 Jacek Hamela
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepsza drugoplanowa rola kobieca za rok 2007 Danuta Stenka
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nominacja w kategorii: najlepsza reżyseria Andrzej Wajda 2008
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nominacja w kategorii: najlepszy montaż Milenia Fiedler, Rafał Listopad
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nominacja w kategorii: najlepsza główna rola męska Andrzej Chyra
  • Polska Nagroda Filmowa Orzeł, 2008 - Nominacja w kategorii: Nominacja w kategorii: najlepsza drugoplanowa rola męska Artur Żmijewski 2008
  • Międzynarodowy Festiwal Filmowy, Waszyngton 2008 - Nagroda Publiczności
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych, Gdynia 2008 (do 1986 Gdańsk; od roku 2012 Gdynia Film Festival; od roku 2014 Festiwal Filmowy w Gdyni) – Bursztynowe Lwy dla filmu, który odniósł w kinach największy sukces frekwencyjny w okresie: wrzesień 2007 - sierpień 2008 Andrzej Wajda, Michał Kwieciński ITI Cinema (firma dystrybucyjna)
  • Europejska Nagroda Filmowa (dawniej "Felix"), 2008 - Nagroda w kategorii: Najlepsze kostiumy Magdalena Biedrzycka
  • Nagroda przyznawana przez pismo "Film" Złota Kaczka w kategorii: Najlepsze Zdjęcia w sezonie 2007/2008 Paweł Edelman
  • MFF Denver 2008 - Nagroda Publiczności
  • Słowacka Nagroda Filmowa Slnko v Sieti, 2010 - nominacja w kategorii: najlepszy film zagraniczny
  • Festiwal Filmów Polskich "Wisła" Moskwa, 2010 - Nagroda Specjalna za "mistrzostwo artystyczne i siłę ducha"

O filmie

"Katyń" Andrzeja Wajdy nikogo nie oskarża wprost, a jedynie przedstawia obraz społeczeństwa na tle tuż powojennych dylematów, obraz, na jaki wcześniej kino polskie się nie zdobyło. Przez pół wieku z przyczyn politycznych nie mogło, a przez następne kilkanaście lat zwyczajnie nie potrafiło. Wajda przełamuje tę niemoc, jeszcze raz budzi sumienia: pozwala zrozumieć, czym jest świadomość zbrodni i kłamstwa katyńskiego dla rodzin jej ofiar, ale także dla całego narodu. Ta wiedza zyskała na ekranie, mimo świadomie założonej rzeczowości, wymiar artystyczny: począwszy od inscenizacji wielkich scen, poprzez muzykę Krzysztofa Pendereckiego i niemal pozbawione barwy zdjęcia Pawła Edelmana, aż do wyrażającej głębokie przeżycie gry całego aktorskiego zespołu - pisał na łamach "Kina" Konrad J. Zarębski. 
Andrzej Wajda przez wiele lat nosił się z zamiarem nakręcenia filmu o tragedii katyńskiej. Nie tylko dlatego, że nazwisko jego ojca figuruje na liście ofiar tej zbrodni. Także ze względu na tych, którzy dopiero wchodzą na scenę dorosłego życia i jakże często zaprzątnięci wyłącznie chwilą obecną zapominają nazwy i daty najważniejsze dla polskiej historii i decydujące o narodowej tożsamości Polaków. - Nie tak dawno w jednym z telewizyjnych programów gimnazjalista zapytany, z czym kojarzy mu się 17 września, odpowiedział, że z jakimś świętem kościelnym. Może dzięki naszemu filmowi młody człowiek zapytany o Katyń będzie potrafił odpowiedzieć coś więcej niż to, że Katyń to nazwa jakiejś miejscowości niedaleko od Smoleńska? - pytał z nadzieją Wajda w swoim przesłaniu zamieszczonym na internetowej stronie jego filmu. 
Chcąc dotrzeć do współczesnych dwudziesto - i trzydziestolatków, wychowanych w dużej mierze na MTV, serialach i grach komputerowych, reżyser zaprosił do współpracy przy tworzeniu scenariusza dwóch głośnych twórców młodszego pokolenia: Władysława Pasikowskiego i Przemysława Nowakowskiego
W rezultacie powstała opowieść o tragedii Katynia widzianej z perspektywy kilku indywidualnych losów, zarówno żołnierzy, jak i ich rodzin, a zwłaszcza kobiet matek, żon i córek. Wielka historia, choć w filmie obecna, służy głównie do odmalowania fabularnego tła, dzięki któremu widz ma lepiej zrozumieć motywacje bohaterów, ich dylematy, a przede wszystkim ich cierpienie. 
17 września 1939 roku. Trwa exodus ludności cywilnej na wschód w nadziei na ocalenie przed hitlerowską nawałą. Na moście zdumieni uciekinierzy spotykają innych, uciekających w przeciwną stronę przed wkraczającą właśnie do Polski Armią Czerwoną. W zajmowanych wsiach i miastach bolszewicy ogłaszają, że przychodzą jako wyzwoliciele mas pracujących od ucisku burżuazji. Reprezentantem tej ostatniej jest wg nich także Wojsko Polskie, więc żołnierze masowo brani są do niewoli. Taki los spotyka m. in. Andrzeja, rotmistrza 8 - ego Pułku Ułanów z Krakowa. W prowizorycznym obozie jenieckim odnajduje go żona Anna z małą córeczką Niką. Anna ze łzami w oczach błaga, by przebrał się w cywilne ubranie i uciekł. Andrzej odmawia, powołując się na przysięgę żołnierską. Wkrótce wraz ze swoim pułkiem zostaje wywieziony do znacznie silniej strzeżonego obozu w Kozielsku. Tymczasem Anna po wielu perypetiach, niemal cudem ocalając życie swoje i dziecka, dociera do Krakowa, znajdującego się teraz pod jurysdykcją niemiecką. Zatrzymuje się u matki Andrzeja. Jego ojca, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, wraz z innymi pracownikami tej uczelni hitlerowcy podstępnie uwięzili i wywieźli do obozu w Sachsenhausen. Obu kobietom nie pozostaje nic innego jak czekać na swoich mężów. Po kilku miesiącach przychodzi wiadomość, że ojciec Andrzeja zmarł. W kwietniu 1943 roku Kraków obiega sensacyjna wiadomość o odnalezieniu zbiorowych mogił polskich oficerów w Katyniu. Wbrew wszelkiemu prawdopodobieństwu Anna nie chce dać wiary, że pośród ofiar jest Andrzej. [TVP]

www.filmpolski.pl

Artykuły