Akademia polskiego filmu

Młody lekarz Andrzej pracuje w klubie sportowym. Jego pasją jest jazz. Gra na perkusji w amatorskim zespole. Prowadzi typowo konsumpcyjny tryb życia. Lubi modne ubrania, ma włoski skuter. Chętnie nawiązuje przelotne związki z kobietami. Pewnego wieczoru w nocnym klubie Manekin jego przyjaciel Edmund zauważa na sali piękną dziewczynę. Z jego inicjatywy Andrzej podrywa nieznajomą piękność. Dziewczyna bez oporu daje się zaprowadzić do mieszkania bohatera. Jest inteligentna i przewrotna. Oboje rozpoczynają swoistą grę pozorów. Ona przedstawia się jako Pelagia, on mówi, że ma na imię Bazyli. Układają scenariusz wspólnej nocy.

Najpierw kieliszek wódki, później pocałunek, potem intelektualna rozmowa, a jako finał – łóżko.

Starają się zapanować nad spontanicznym wzajemnym uczuciem. Grają w zapałki: liczba punktów zależy od umiejętnego rzucenia pudełkiem. Pelagia przegrywa. Może się wykupić przez zdejmowanie kolejnych części garderoby. Andrzej jednak nie pozwala jej się rozebrać do końca. Nad ranem Pelagia kładzie się na tapczanie, ale tylko po to, aby natychmiast zasnąć. Grupa podchmielonych kolegów wywołuje Andrzeja z mieszkania. Gdy mężczyzna wraca, nie zastaje Pelagii. Szuka jej po całym mieście. I wtedy zaczyna rozumieć, jak jest dla niego ważna. Po godzinnej wędrówce odnajduje dziewczynę u siebie. Nadal udaje cynicznego gracza. Pelagia żegna się i odchodzi. Na schodach jednak postanawia wrócić.

Film Wajdy ukazuje typowe dla końca lat pięćdziesiątych postawy i zachowania młodzieży. Bycie sobą jest źle widziane. Cynizm i poza chłodnych obserwatorów rzeczywistości wywodzi się z modnej wówczas filozofii egzystencjalizmu. Reżyser z ironią odnosi się do tych konwencji, pokrywających prawdziwą naturę człowieka.

Tytuł Niewinni czarodzieje sugeruje, że pod pozorami cynizmu młodzi kryją wrażliwość serca.

Joanna Piątek, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996