Zimowy zmierzch [1956]
rok produkcji:
- 1956
premiera:
- 1 II 1957
czas trwania:
- 87 min
Reżyseria:
- Stanisław Lenartowicz
Scenariusz:
- Tadeusz Konwicki, Jerzy Andrzejewski
Zdjęcia:
- Mieczysław Jahoda
Obsada:
- Włodzisław Ziembiński [Michał Rumsza], Ligia Borowczyk [Celinka], Maria Kierzkowa [Rumszowa], Zygmunt Zintel [Krywka, ojciec Celinki], Bogusz Bilewski [Józek Rumsza, syn Michała], Maria Ciesielska [Zosia, żona Józka], Zbigniew Stokowski [Olek], Marian Nowak [krawiec J. Jackowski], Janina Niczewska [Natasza], Tamara Pasławska [Lola], Stanisław Bareja [pomocnik maszynisty Malinowskiego]
Montaż:
- Lidia Pacewicz
Muzyka:
- Adam Walaciński
Scenografia:
- Jan Grandys
Produkcja:
- Zespół Filmowy „Rytm”
Kierownictwo produkcji :
- Jerzy Nitecki
O filmie
Lata pięćdziesiąte. Małe prowincjonalne miasteczko pogrążone w sennej, leniwej atmosferze. Brak jakichkolwiek perspektyw na odmianę losu mieszkańców wywołuje w nich stan chronicznej chandry. Mężczyźni czas spędzają głównie w knajpie. Jedyną rozrywką jest słuchanie płyt gramofonowych
i wspomnień najstarszych mieszkańców. Do rangi wydarzenia urasta powrót z wojska Józka Rumszy – syna starego kolejarza – który przywozi ze sobą żonę Zosię, choć czekała na niego wierna Celinka. Jest to naruszenie lokalnego prawa, ale nikogo nie stać na odruch potępienia. Dla starego Rumszy czyn syna jest niewytłumaczalną podłością, zarazem końcem pewnej obyczajowości.
W poczuciu winy kolejarz zamyka się w sobie, znacznie ogranicza kontakty towarzyskie i coraz częściej odwiedza cmentarz. Józek, nie mogąc pogodzić się z ojcem, wraz ze spodziewającą się dziecka Zosią opuszczają miasteczko. W ich ślady idzie też Celinka.
W momencie premiery słów uznania doczekał się jedynie autor zdjęć za malarskie walory obrazu; reżysera atakowano za nadmierny symbolizm i „barokową rekwizytornię”, tworzące obraz prowincji.
Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996
Artykuły
Cytaty
-
Zimowy zmierzch niezasłużenie tkwi gdzieś w cieniu dokonań Szkoły Polskiej. Sięga Lenartowicz do zasobnych pokładów symbolicznych przynależnych kultowi wiary religijnej [a] także do desygnatów symboliki kultu...
Rozwiń