Amator [1979]
rok produkcji:
- 1979
premiera:
- 16 XI 1979
czas trwania:
- 117 min
Reżyseria:
- Krzysztof Kieślowski
Scenariusz:
- Krzysztof Kieślowski
Zdjęcia:
- Jacek Petrycki
Obsada:
- Jerzy Stuhr [Filip Mosz], Małgorzata Ząbkowska [żona Filipa], Ewa Pokas [Anna Włodarczyk], Stefan Czyżewski [dyrektor], Józef Nowak [Osuch], Tadeusz Bradecki [Witek], Marek Litewka [Piotr Krawczyk], Bogusław Sobczuk [redaktor TV], Krzysztof Zanussi, Andrzej Jurga, Tadeusz Huk, Teresa Szmigielówna, Alicja Bienicewicz
Montaż:
- Halina Nawrocka
Muzyka:
- Krzysztof Knittel
Scenografia:
- Rafał Waltenberger
Kierownictwo produkcji :
- Wielisława Piotrowska
Nagrody:
-
- Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” 1979: Jantar, nagroda aktorska dla Jerzego Stuhra
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku 1979: Grand Prix, nagroda za pierwszoplanową rolę męską dla Jerzego Stuhra
- MFF Moskwa (Związek Radziecki) 1979: Złoty Medal, nagroda FIPRESCI
- Międzynarodowe Forum Filmowe „Człowiek-Praca-Twórczość” Lublin 1979: Nagroda Publiczności
- MFF Berlin (Niemcy) 1980: Nagroda Interfilm
- Złota Kamera 1980 za debiut aktorski dla Tadeusza Bradeckiego
- MFF Chicago (USA) 1980: Grand Prix Złoty Hugo
O filmie
Jeden z najwybitniejszych filmów, zaliczonych do tzw. kina moralnego niepokoju. Jego głównym bohaterem jest Filip Mosz - kapitalnie grany przez Jerzego Stuhra - zaopatrzeniowiec w zakładzie przemysłowym gdzieś w podkrakowskim miasteczku. Momentem przełomowym w jego życiu staje się kupno amatorskiej kamery filmowej. Filip bowiem, jako człowiek bez reszty oddany rodzinie, pragnie uwiecznić narodziny i rozwój swej córki. Wieść o zakupie Mosza obiega zakład pracy. Filip otrzymuje propozycję nakręcenia filmu z okazji dwudziestopięciolecia istnienia przedsiębiorstwa. Dyrektor zakładu obejmuje nawet protektorat nad nowo powstałym amatorskim klubem filmowym. Kieślowski z niezwykłą przenikliwością ukazuje powolną ewolucję Filipa, który z człowieka "schowanego" we własną prywatność i ceniącego ponad wszystko "święty spokój" przeobraża się w społecznika i artystę, wrażliwego na ludzką krzywdę i niesprawiedliwość. Amatorskim filmom Mosza daleko bowiem do propagandy sukcesu. Wręcz przeciwnie - samorodny reżyser bezkompromisowo pokazuje wynaturzenia dookolnej rzeczywistości. Cena prawdy jest wszakże wysoka. Filip za swój film otrzymuje nagrodę. Zakłada Amatorski Klub Filmowy. Coraz bardziej wciąga się w te prace, zaniedbując rodzinę i dom. Kręci krytyczny film o miasteczku i film o robotniku - kalece. Zostają one wyświetlone w telewizji. Filip przekonuje się, że jego działalność i trudność nie tylko pomaga, ale także rodzi konflikty, a nawet dramaty. Poznaje wagę odpowiedzialności, granice wolności twórczej, cenę uczciwości. Po zasadniczej rozmowie z dyrektorem Filip postanawia zrezygnować z robienia filmów, nie chce bowiem, by szkodziły one komukolwiek. Wraca do domu, ale żona odeszła już z dzieckiem nie mogąc znieść stałych napięć i konfliktów. Filip kieruje kamerę na siebie i zaczyna opowiadać historię swego życia...
"Amator" już od momentu premiery budził żywe zainteresowanie. Poruszone w nim problemy roli i miejsca sztuki w świecie, granic odwagi i odpowiedzialności w życiu społecznym były swoistą odpowiedzią Krzysztofa Kieślowskiego na niepokoje trawiące pod koniec lat siedemdziesiątych pokolenie ówczesnych trzydziestolatków.
www.filmpolski.pl
Artykuły
-
Spotkanie etyki i filmu w twórczości Krzysztofa Kieślowskiego
Agnieszka Kulig
"Kwartalnik Filmowy" 2000, nr 29-30
Cytaty
-
Na którymś wyższym piętrze odbioru Amator to utwór uniwersalny, o narodzinach artysty, o odkryciu w sobie powołania. (…) Filip Mosz to figura tego artysty Młodej Kultury, który przystępuje właśnie do swojego...
Rozwiń