Amator  [1979]

Amator

Autor: Andrzej Pągowski, źródło: Gapla FN http://gapla.fn.org.pl/

rok produkcji:

1979

premiera:

16 XI 1979

czas trwania:

117 min

Reżyseria:

Krzysztof Kieślowski

Scenariusz:

Krzysztof Kieślowski

Zdjęcia:

Jacek Petrycki

Obsada:

Jerzy Stuhr [Filip Mosz], Małgorzata Ząbkowska [żona Filipa], Ewa Pokas [Anna Włodarczyk], Stefan Czyżewski [dyrektor], Józef Nowak [Osuch], Tadeusz Bradecki [Witek], Marek Litewka [Piotr Krawczyk], Bogusław Sobczuk [redaktor TV], Krzysztof Zanussi, Andrzej Jurga, Tadeusz Huk, Teresa Szmigielówna, Alicja Bienicewicz

Montaż:

Halina Nawrocka

Muzyka:

Krzysztof Knittel

Scenografia:

Rafał Waltenberger

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Tor”

Kierownictwo produkcji :

Wielisława Piotrowska

Nagrody:

  • Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” 1979: Jantar, nagroda aktorska dla Jerzego Stuhra
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku 1979: Grand Prix, nagroda za pierwszoplanową rolę męską dla Jerzego Stuhra
  • MFF Moskwa (Związek Radziecki) 1979: Złoty Medal, nagroda FIPRESCI
  • Międzynarodowe Forum Filmowe „Człowiek-Praca-Twórczość” Lublin 1979: Nagroda Publiczności
  • MFF Berlin (Niemcy) 1980: Nagroda Interfilm
  • Złota Kamera 1980 za debiut aktorski dla Tadeusza Bradeckiego
  • MFF Chicago (USA) 1980: Grand Prix Złoty Hugo

O filmie

Jeden z najwybitniejszych filmów, zaliczonych do tzw. kina moralnego niepokoju. Jego głównym bohaterem jest Filip Mosz - kapitalnie grany przez Jerzego Stuhra - zaopatrzeniowiec w zakładzie przemysłowym gdzieś w podkrakowskim miasteczku. Momentem przełomowym w jego życiu staje się kupno amatorskiej kamery filmowej. Filip bowiem, jako człowiek bez reszty oddany rodzinie, pragnie uwiecznić narodziny i rozwój swej córki. Wieść o zakupie Mosza obiega zakład pracy. Filip otrzymuje propozycję nakręcenia filmu z okazji dwudziestopięciolecia istnienia przedsiębiorstwa. Dyrektor zakładu obejmuje nawet protektorat nad nowo powstałym amatorskim klubem filmowym. Kieślowski z niezwykłą przenikliwością ukazuje powolną ewolucję Filipa, który z człowieka "schowanego" we własną prywatność i ceniącego ponad wszystko "święty spokój" przeobraża się w społecznika i artystę, wrażliwego na ludzką krzywdę i niesprawiedliwość. Amatorskim filmom Mosza daleko bowiem do propagandy sukcesu. Wręcz przeciwnie - samorodny reżyser bezkompromisowo pokazuje wynaturzenia dookolnej rzeczywistości. Cena prawdy jest wszakże wysoka. Filip za swój film otrzymuje nagrodę. Zakłada Amatorski Klub Filmowy. Coraz bardziej wciąga się w te prace, zaniedbując rodzinę i dom. Kręci krytyczny film o miasteczku i film o robotniku - kalece. Zostają one wyświetlone w telewizji. Filip przekonuje się, że jego działalność i trudność nie tylko pomaga, ale także rodzi konflikty, a nawet dramaty. Poznaje wagę odpowiedzialności, granice wolności twórczej, cenę uczciwości. Po zasadniczej rozmowie z dyrektorem Filip postanawia zrezygnować z robienia filmów, nie chce bowiem, by szkodziły one komukolwiek. Wraca do domu, ale żona odeszła już z dzieckiem nie mogąc znieść stałych napięć i konfliktów. Filip kieruje kamerę na siebie i zaczyna opowiadać historię swego życia...

"Amator" już od momentu premiery budził żywe zainteresowanie. Poruszone w nim problemy roli i miejsca sztuki w świecie, granic odwagi i odpowiedzialności w życiu społecznym były swoistą odpowiedzią Krzysztofa Kieślowskiego na niepokoje trawiące pod koniec lat siedemdziesiątych pokolenie ówczesnych trzydziestolatków.

www.filmpolski.pl

Artykuły

Cytaty

  • Dyrektor: Będziemy mieć tutaj wkrótce jubileusz 25-lecia. Przyjadą do nas goście ze Zjednoczenia, może ktoś z ministerstwa. I nie może być tak, że oni przyjadą i wyjadą. Musi pozostać z tego jakiś ślad. I...

  • Na którymś wyższym piętrze odbioru Amator to utwór uniwersalny, o narodzinach artysty, o odkryciu w sobie powołania. (…) Filip Mosz to figura tego artysty Młodej Kultury, który przystępuje właśnie do swojego...

    Rozwiń

Bibliografia