Iluminacja  [1972]

Iluminacja

rok produkcji:

1972

premiera:

23 XI 1973

czas trwania:

87 min

Reżyseria:

Krzysztof Zanussi

Scenariusz:

Krzysztof Zanussi

Zdjęcia:

Edward Kłosiński

Obsada:

Stanisław Latałło [Franciszek Retman], Monika Dzienisiewicz-Olbrychska [Agnieszka], Małgorzata Pritulak [Małgorzata, żona Franciszka], Jan Skotnicki [chory], Edward Żebrowski [lekarz], Włodzimierz Zonn [dziekan], Bogdan Mielnik [w roli samego siebie], Władysław Turski [w roli samego siebie], Włodzimierz Zawadzki [asystent], Łukasz Turski [członek komisji egzaminacyjnej], Jadwiga Colonna-Walewska [matka Franciszka]

Montaż:

Urszula Śliwińska

Muzyka:

Wojciech Kilar

Scenografia:

Stefan Maciąg

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Tor”

Kierownictwo produkcji :

Jerzy Buchwald

Nagrody:

  • MFF Locarno (Szwajcaria) 1973: Grand Prix, nagroda FIPRESCI, Nagroda Jury Ekumenicznego
  • I Międzynarodowe Spotkania Filmowe „Młodzież na ekranie” 1973: Grand Prix Wielki Jantar
  • MFF Rawenna (Włochy) 1973: Grand Prix
  • MFF Mannheim (RFN) 1973: wyróżnienie
  • Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka 1973 dla Krzysztofa Zanussiego
  • Lubuskie Lato Filmowe Łagów 1974: Grand Prix Złote Grono, Nagroda Koordynacyjnej Rady Artystycznej Kin Studyjnych,
  • Syrenka Warszawska 1974
  • Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku 1974: Nagroda Specjalna Jury
  • MFF Figueira da Foz (Portugalia) 1975: Złoty Medal

O filmie

W prologu profesor Władysław Tatarkiewicz wyjaśnia filozoficzny sens słowa iluminacja.

Franciszek Retman przyjeżdża z Pułtuska do Warszawy i podejmuje studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Jako student wikła się w romans z Moniką; wyjeżdża na wakacje w Tatry, gdzie mocno przeżywa śmierć swojego przyjaciela, taternika. Musi się ożenić z Małgorzatą, gdyż dziewczyna jest w ciąży. Chłopakowi trudno utrzymać rodzinę ze studenckiego stypendium, bierze więc urlop dziekański. Podejmuje pracę w wytwórni sprzętu medycznego, następnie w klinice psychiatrycznej, gdzie – za pieniądze – poddaje się badaniom snów. Próby naukowego zgłębienia sensu śmierci człowieka przynoszą mu gorzkie rozczarowania i decyzję poszukiwania prawdy w klasztorze Kamedułów. Po pewnym czasie Franciszek wraca do domu, kończy przerwane studia i zostaje asystentem. W marcu 1968 roku otwiera przewód doktorski, ale u progu kariery daje o sobie znać nadwerężone serce.

Do znanych polskiemu kinu konfrontacji jednostka – historia i jednostka – społeczeństwo Zanussi dodał zmaganie z absolutem, wyznaczając kierunek swoich dalszych poszukiwań twórczych.



Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Artykuły

Cytaty

  • Z gmatwaniny tabel, wykresów i zarejestrowanej codzienności wyłania się obraz człowieka, który popychany przez los próbuje odnaleźć swoje miejsce, chce wykorzystać swój czas i zdolności (…). Jest to film o poszukiwaniu...

  • Archaiczne nieco pojęcie „iluminacji” będzie miało w filmie wyraz gorzki, jeśli nie szyderczy. Mój bohater nie dozna żadnego olśnienia – przeciwnie, jego intelektualna biografia znaczona jest chwilami...

    Rozwiń

Bibliografia