Kanał  [1956]

Kanał

rok produkcji:

1956

premiera:

20 IV 1957

czas trwania:

91 min

Reżyseria:

Andrzej Wajda

Scenariusz:

Jerzy Stefan Stawiński

Zdjęcia:

Jerzy Lipman

Obsada:

Teresa Iżewska [łączniczka Stokrotka], Tadeusz Janczar [podchorąży Jacek Korab], Wieńczysław Gliński [porucznik Zadra], Tadeusz Gwiazdowski [sierżant Kula], Stanisław Mikulski [Smukły], Emil Karewicz [porucznik Mądry], Władysław Sheybal [kompozytor Michał], Teresa Berezowska [łączniczka Halinka], Zofia Lindorf [kobieta szukająca córki], Jan Englert [Zefir], Kazimierz Dejunowicz [kapitan Zabawa], Zdzisław Leśniak [Mały], Adam Pawlikowski [Niemiec przy wylocie kanału]

Montaż:

Halina Nawrocka

Muzyka:

Jan Krenz

Scenografia:

Roman Mann

Produkcja:

Studio Filmowe (dawniej Zespół Filmowy) „Kadr”

Kierownictwo produkcji :

Stanisław Adler

Nagrody:

  • MFF Cannes (Francja) 1957: Nagroda Specjalna Jury
  • Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów Moskwa (Związek Radziecki) 1957: Złoty Medal
  • Złota Kaczka 1958
  • MFF Ibadan (Nigeria) 1961: Dyplom Uznania
  • MFF Rio de Janeiro (Brazylia) 1961: wyróżnienie Brazylijskiego Związku Krytyków Filmowych

O filmie

Warszawa, 1944. Powstanie zbliża się do końca. Po nieudanej próbie przebicia się przez stanowiska niemieckie kompania porucznika Zadry wchodzi do kanału na rogu Bałuckiego i Szustra na Mokotowie. Kierują się w stronę Śródmieścia, ale z ponad czterdziestu powstańców nie ocaleje nikt.

Oddział zostaje niebawem rozbity na trzy mniejsze grupki ludzi błąkających się po omacku w cuchnących czeluściach stolicy. Łączniczkę Stokrotkę i rannego Koraba zatrzymała krata u wylotu kanału; Halinka popełniła samobójstwo; kompozytor Michał dostał pomieszania zmysłów. Mądry wyszedł przy Dworkowej wprost na niemiecki patrol. Po siedemnastogodzinnej wędrówce kanałami Zadra, Kula i Smukły trafiają wreszcie na właściwy właz. Kapral ginie podczas rozbrajania wiszących u wyjścia granatów, a Zadra wraca do kanału po swoich żołnierzy, nie wiedząc, że podzielili los Mądrego.
Pierwszy film poświęcony tragedii powstania warszawskiego i żołnierzom AK, otwierający nurt nazwany niebawem Polską Szkołą Filmową. Dzieło pełne ekspresyjnych, metaforycznych obrazów spajających romantyczną filozofię z wątkiem polskiej śmierci.



Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996

Artykuły

Cytaty

  • Zabulgotało bagno. Światło latarki Smukłego matowiało, bladło, rozpływało się we mgle. Echo niosło jeszcze długo chlupot wśród oślizłych ścian. Powoli wszystko milkło: pozostał tylko jęk. Zadra wyjął znowu...

  • Dyskusja o Powstaniu Warszawskim powróciła po 1956 roku i stała się jedną z najważniejszych dla Polskiej Szkoły Filmowej i w ogóle w ówczesnej polskiej kulturze. Nie mogła być prowadzona swobodnie (…), nie odbiera to...

    Rozwiń

Bibliografia