Kanał [1956]
rok produkcji:
- 1956
premiera:
- 20 IV 1957
czas trwania:
- 91 min
Reżyseria:
- Andrzej Wajda
Scenariusz:
- Jerzy Stefan Stawiński
Zdjęcia:
- Jerzy Lipman
Obsada:
- Teresa Iżewska [łączniczka Stokrotka], Tadeusz Janczar [podchorąży Jacek Korab], Wieńczysław Gliński [porucznik Zadra], Tadeusz Gwiazdowski [sierżant Kula], Stanisław Mikulski [Smukły], Emil Karewicz [porucznik Mądry], Władysław Sheybal [kompozytor Michał], Teresa Berezowska [łączniczka Halinka], Zofia Lindorf [kobieta szukająca córki], Jan Englert [Zefir], Kazimierz Dejunowicz [kapitan Zabawa], Zdzisław Leśniak [Mały], Adam Pawlikowski [Niemiec przy wylocie kanału]
Montaż:
- Halina Nawrocka
Muzyka:
- Jan Krenz
Scenografia:
- Roman Mann
Kierownictwo produkcji :
- Stanisław Adler
Nagrody:
-
- MFF Cannes (Francja) 1957: Nagroda Specjalna Jury
- Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów Moskwa (Związek Radziecki) 1957: Złoty Medal
- Złota Kaczka 1958
- MFF Ibadan (Nigeria) 1961: Dyplom Uznania
- MFF Rio de Janeiro (Brazylia) 1961: wyróżnienie Brazylijskiego Związku Krytyków Filmowych
O filmie
Warszawa, 1944. Powstanie zbliża się do końca. Po nieudanej próbie przebicia się przez stanowiska niemieckie kompania porucznika Zadry wchodzi do kanału na rogu Bałuckiego i Szustra na Mokotowie. Kierują się w stronę Śródmieścia, ale z ponad czterdziestu powstańców nie ocaleje nikt.
Oddział zostaje niebawem rozbity na trzy mniejsze grupki ludzi błąkających się po omacku w cuchnących czeluściach stolicy. Łączniczkę Stokrotkę i rannego Koraba zatrzymała krata u wylotu kanału; Halinka popełniła samobójstwo; kompozytor Michał dostał pomieszania zmysłów. Mądry wyszedł przy Dworkowej wprost na niemiecki patrol. Po siedemnastogodzinnej wędrówce kanałami Zadra, Kula i Smukły trafiają wreszcie na właściwy właz. Kapral ginie podczas rozbrajania wiszących u wyjścia granatów, a Zadra wraca do kanału po swoich żołnierzy, nie wiedząc, że podzielili los Mądrego.
Pierwszy film poświęcony tragedii powstania warszawskiego i żołnierzom AK, otwierający nurt nazwany niebawem Polską Szkołą Filmową. Dzieło pełne ekspresyjnych, metaforycznych obrazów spajających romantyczną filozofię z wątkiem polskiej śmierci.
Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996
Artykuły
-
To nie jest na sprzedaż... Co znaczył, co znaczy dzisiaj etos AK?
Zbigniew Benedyktowicz
„Kwartalnik Filmowy” 1994, nr 6
-
Wiatr od Dzikiego Zachodu, czyli krótki kurs historii kina polskiego na ekranach radzieckich.
Miron Czernienko
„Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 18
-
Muzyka i efekty akustyczne w filmach Andrzeja Wajdy okresu Szkoły Polskiej
Paweł Mackiewicz
„Kwartalnik Filmowy” 2003, nr 44
Cytaty
-
Dyskusja o Powstaniu Warszawskim powróciła po 1956 roku i stała się jedną z najważniejszych dla Polskiej Szkoły Filmowej i w ogóle w ówczesnej polskiej kulturze. Nie mogła być prowadzona swobodnie (…), nie odbiera to...
Rozwiń