Akademia polskiego filmu

Jak być kochaną nie tylko staje się synonimem zwrotu: „jak możliwa jest miłość po Auschwitz i Kołymie?”. Melodramatyczna historia pokazuje budowanie fałszywej świadomości, budowanie przestrzeni zamkniętej, osaczanie człowieka przez nie jego własne historie, uczucia, przeżycia. Mieszkanie Felicji staje się mikrokosmosem całej wojennej rzeczywistości, z jej chaosem, kłamstwem, lękiem, przemocą, bezbronnością wobec drugiego człowieka, z aurą desperackiego polowania na sens, bohaterskie mity, żywność, innych ludzi. Tak więc pozorny melodramat służy w istocie wydobywaniu najgłębszych prawd na temat tych aspektów „okupacyjnej nocy”, które nie skończyły się ani wraz z II wojną, ani wraz ze stalinizmem. Dorastanie bohaterki to brutalne odzieranie jej z kolejnych złudzeń. Has pyta: jak to się stało, że proces ten nie stał się ostatecznie pogrążeniem w nihilizmie, że nie skończył się założeniem cynicznej maski?

Mariola Dopartowa, Jak być kochaną, www.polskaszkolafilmowa.pl

Jak być kochaną to film niejako podwójnie polemiczny: wobec potocznych wyobrażeń, lecz również, w pewnym sensie, wobec Szkoły Polskiej. Tutaj bowiem – choć obrona jednostki wobec historycznych konieczności i historycznych uogólnień była jej treścią tak silnie eksponowaną – miara czynów jednostkowych mieściła się przecież poza jednostką, regulowana przez racje przekorne, niezgodne z wyobrażeniem potocznym.

Andrzej Werner, Historia filmu polskiego, tom V (1962-1967), pod red.
R. Marszałka, Warszawa 1985