Słońce wschodzi raz na dzień [1967]
rok produkcji:
- 1967
premiera:
- 4 IV 1972
czas trwania:
- 90 min
Reżyseria:
- Henryk Kluba
Scenariusz:
- Wiesław Dymny
Zdjęcia:
- Wiesław Zdort
Obsada:
- Franciszek Pieczka [Haratyk], Ryszard Filipski [Górniok], Stanisław Gronkowski [Wigezy], Teresa Kamińska [Hanka], Marian Kociniak [partyzant Mały, później sekretarz], Zdzisław Maklakiewicz [Moskała], Józef Morgała [Piela], Edward Rączkowski [Bolączka], Teresa Marczewska [Hanka]
Montaż:
- Mirosława Garlicka-Jaworska
Muzyka:
- Zygmunt Konieczny
Scenografia:
- Jarosław Świtoniak
Produkcja:
- Zespół Filmowy „Syrena”
Kierownictwo produkcji :
- Konstanty Lewkowicz
Nagrody:
-
- Lubuskie Lato Filmowe Łagów 1972: nagroda za zdjęcia dla Wiesława Zdorta, nagroda za pierwszoplanową rolę męską dla Franciszka Pieczki, nagroda studentów PWSFTViT w Łodzi
- Lubuskie Lato Filmowe Łagów 1985: Grand Prix Złote Grono za walory oryginalnego języka filmowego w filmie stanowiącym wybitne świadectwo ludowej mentalności
O filmie
Beskidzka wieś Odkrzask w pierwszych latach po wyzwoleniu. Dochodzi tam do konfliktu między nową władzą ludową a miejscową ludnością na tle interpretacji prawa własności. Specyficznie ukształtowani przez warunki historyczne, przyzwyczajeni do izolacji, samowystarczalności i walki z przeciwieństwami, egoistyczni i nieufni górale budują pod przywództwem Haratyka tartak, szkołę i cegielnię. Uważają to wszystko za własność społeczną, ale nie pozwalają korzystać z nich sąsiadom. Władzy ludowej natomiast brakuje czasu oraz umiejętności przekonywania i stosuje zasadę: „kto nie z nami, ten przeciw nam”, wspartą represjami i więzieniem. Druga po Chudym i innych filmowa ballada spółki Wiesław Dymny – Henryk Kluba o oryginalnym kształcie plastycznym, nawiązująca estetyką do malarstwa naiwnego
z elementami neorealistycznych obserwacji. Natura konfliktu społecznego opisanego w scenariuszu była powodem opóźnienia premiery filmu o pięć lat.
Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996
Artykuły
-
Analiza współczynników stylizujących. „Słońce wschodzi raz na dzień”
Alicja Helman
„Kino” 1972, nr 5
Cytaty
-
Kluba reprezentuje liryczny stosunek do historii, opowiadając
Rozwiń
o odradzaniu się życia w Beskidzie Śląskim po kataklizmie wojennym. Najbardziej zajmujące w jego filmie jest jednak to, iż...