Elżbieta Czyżewska

Elżbieta Czyżewska, fot. Tadeusz Kubiak, źródło: Fototeka FN?>

Elżbieta Czyżewska, fot. Tadeusz Kubiak, źródło: Fototeka FN
http://fototeka.fn.org.pl/

Urodziła się 14 kwietnia 1938 roku w Warszawie, zmarła 17 czerwca 2010 roku w Nowym Jorku. Absolwentka warszawskiej PWST (1960), w czasie studiów związana z warszawskim STS-em (śpiewała m.in. Kochanków z ulicy Kamiennej, uznawanych za hymn STS-u). Po ukończeniu studiów dostała angaż do Teatru Dramatycznego (1961-1967). 

Pierwszą ważną rolę zagrała w Zaduszkach Tadeusza Konwickiego, równocześnie wystąpiła też w komedii Stanisława Barei Mąż swojej żony w roli drugoplanowej. Potem przyszły kolejne: komediowe u Chmielewskiego, Barei, Lenartowicza, i dramatyczne – u Hasa, Skolimowskiego, Nasfetera. Obdarzona charakterystycznym głosem, pełna seksapilu, uwodziła dziewczęcym wdziękiem, ale i żywiołowością. Pazur pokazała we Wszystkim na sprzedaż Andrzeja Wajdy. Jako Ela, żona zaginionego aktora, w filmie, w którym fikcja miesza się z realnością, zagrała siebie-nie siebie, wykrzykując do kamery własne-niewłasne rozterki.

Jej kariera w Polsce, gdzie w latach 60. należała do najpopularniejszych aktorek, została dramatycznie przerwana. Po marcu 1968 w ślad za drugim mężem Davidem Halberstamem, korespondentem amerykańskiej prasy, wydalonym z Polski – wyjechała do USA.

Jej zagraniczna filmografia obejmuje kilkanaście tytułów, ale w Stanach grała głównie w teatrze. Na polskich ekranach pojawiła się na krótko w czasie solidarnościowej odwilży, m.in. u Barbary Sass i Filipa Bajona, potem, od końca lat 80., zagrała gościnnie kilka ról.

Na kanwie jej opowieści o przeżyciach emigrantki Yurek Bogayewicz zrealizował film Anna, ale dramatyczna biografia Czyżewskiej zasługuje na niejedną fabułę.

Pierwszym mężem Czyżewskiej był Jerzy Skolimowski, u którego zagrała w RysopisieWalkowerze.

 

Magda Sendecka

Filmografia (wybór)

Artykuły

Cytaty

  • Anonimowość Nowego Jorku często jednak mocno nam ciąży. Anonimowość w godzinie nieszczęścia z przekleństwa może stać się błogosławieństwem. W Nowym Jorku życie jest ciągle jakby za rogiem.(...) Dzięki Andrzejowi...

  • Gdzieś tak w styczniu 1968 roku David Halberstam, mąż Elżbiety Czyżewskiej, napisał w „New York Timesie” artykuł, w którym sygnalizował spisek Moczara, skierowany przeciw Gomułce. Halberstamowi kazano wtedy w ciągu...

    Rozwiń