Rękopis znaleziony w Saragossie [1964]
rok produkcji:
- 1964
premiera:
- 9 II 1965
czas trwania:
- 177 min
Reżyseria:
- Wojciech Jerzy Has
Scenariusz:
- Tadeusz Kwiatkowski [na podstawie powieści Jana hr. Potockiego]
Zdjęcia:
- Mieczysław Jahoda
Obsada:
- Zbigniew Cybulski [Alfons van Worden], Iga Cembrzyńska [Emina, księżniczka mauretańska], Elżbieta Czyżewska [Frasquetta Salero], Gustaw Holoubek [Don Pedro Velasquez], Stanisław Igar [Don Gaspar Soarez], Bogumił Kobiela [Senor Toledo], Barbara Krafftówna [Camilla de Tormez], Jadwiga Krawczyk [Donna Inez Moro], Sławomir Lindner [ojciec van Wordena], Krzysztof Litwin [Don Lopez Soarez], Jan Machulski [hrabia Pena Flor], Zdzisław Maklakiewicz [Don Roque Busqueros], Leon Niemczyk [Don Avadoro, herszt Cyganów], Franciszek Pieczka [opętany Paszeko], Beata Tyszkiewicz [Donna Rebecca Uzeda], Aleksander Fogiel [szlachcic walczący z ojcem van Wordena], Ludwik Benoit [ojciec Paszeki], Adam Pawlikowski [Don Pedro Uzeda], Kazimierz Opaliński [szejk - pustelnik]
Montaż:
- Krystyna Komosińska
Muzyka:
- Krzysztof Penderecki
Scenografia:
- Jerzy Skarżyński, Tadeusz Myszorek
Produkcja:
- Zespół Filmowy „Kamera”
Kierownictwo produkcji :
- Ryszard Straszewski
Nagrody:
-
- MFF Edynburg (Szkocja) 1965: wyróżnienie
- MFF San Sebastian (Hiszpania) 1965: Złote Pióro, nagroda CIDALC
- MFF Fantastycznych i Grozy Sitges (Hiszpania) 1969: Medal Specjalny
- Nagroda Krytyki Hiszpańskiej 1971
O filmie
Początek filmu jest cudzysłowem: zapowiada, że świat przedstawiony w filmie nie będzie światem serio. Podczas kampanii napoleońskiej w Hiszpanii w Saragossie dochodzi do spotkania oficerów wrogich sobie stron. Nad znalezionym wspaniałym rękopisem odkładają broń i pogrążają się
w pasjonującej lekturze. W ten sposób wchodzimy w fantasmagoryczny, niezwykły świat powracającego czasu, krzyżujących się wątków i pytań filozoficznych.
Oficer gwardii walońskiej - Alfons van Worden – wybiera się do Madrytu, obierając najkrótszą drogę przez góry Kastylii, ale spotyka go cała seria niezwykłych przygód. Alfons kilkakrotnie powraca do punktu wyjścia, do tajemniczej oberży i jej upiornego otoczenia, by przez kolejne opowiadania znów przemierzać znane mu rejony czasu i przestrzeni, za każdym razem wypełnione innymi postaciami, widziane z innej perspektywy.
Jeden z najbardziej oryginalnych filmów polskich - wizja świata chaotycznego, nieuporządkowanego, będącego metaforą przypadkowości ludzkiego losu, pozbawiona racjonalistycznego klucza. Film zyskał uznanie za granicą, szczególnie w Hiszpanii i we Francji, gdzie krytyka delektowała się jego nowatorską poetyką, korespondującą – mimo kostiumu – z nowofalową estetyką kina, jak również bogactwem propozycji intelektualnych.
Jan Słodowski, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996
Artykuły
-
O roli ironii w filmach Wojciecha Jerzego Hasa
Marcin Maron
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", nr 3/2018
-
RECENZJA: Znaki szczególne filmowych dzieł Wojciecha Jerzego Hasa – recenzja książki Annette Insdorf "Intimations. The Cinema of Wojciech Has"
Małgorzata Jakubowska
"Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu", nr 4/2018
-
„Rękopis znaleziony w Saragossie”. Między epiką, retoryką i poezją
Krzysztof Lipka
„Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 17
-
Problem czasu w filmach Wojciecha Jerzego Hasa
Marcin Maron
Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa, wyd. Universitas, Kraków 2010
Cytaty
-
Pobrzmiewa w Saragossie Jana Potockiego, a więc i u Hasa, tradycja XVII-wiecznego romansu łotrzykowskiego, ale to właśnie pozwala przystosować to świetne arcydzieło do potrzeb masowego odbiorcy kina w wieku XX (…)....
Rozwiń