Akademia polskiego filmu

Warszawa, 16 marca 1987 roku. Typowe osiedle mieszkaniowe. Kierowca taksówki pedantycznie czyści swego poloneza. Rozwydrzone dzieci wieszają na sznurku kota i uciekają. Dwudziestoletni Jacek bez celu wałęsa się po Starówce. Piotr po ukończeniu aplikantury zdaje ostatni egzamin adwokacki. Pociąga go społeczna funkcja wymiaru sprawiedliwości. Jacek staje się świadkiem brutalnej napaści, lecz nie reaguje. Dociera do Trasy W-Z i strąca kamień na przejeżdżający samochód. Andrzej i Dorota niecierpliwie czekają na taksówkę. Zirytowani pedanterią taksówkarza wciąż czyszczącego pojazd, odchodzą.

Piotr podczas egzaminu stwierdza, że żadna kara nigdy nie odstraszała od popełniania przestępstw. Jacek wchodzi do zakładu fotograficznego, by zamówić reprodukcję zdjęcia swojej siostry. Piotr, szczęśliwy po zdaniu egzaminu, zaprasza Olę do Hotelu Europejskiego. Jest tu również Jacek, który pod stolikiem nawija na dłoń cienką linkę. Taksówkarz Waldemar podjeżdża na parking pod hotelem. Jacek wsiada do taksówki i dysponuje kurs na Dolny Mokotów. Na peryferiach, gdy droga się kończy, zarzuca nagle linkę na szyję kierowcy i metalowym prętem uderza go w głowę. Wlecze ciało w zarośla ku Wiśle. Mężczyzna wciąż jest przytomny i prosi o darowanie życia. Wtedy Jacek masakruje go wielkim kamieniem. Wraca do samochodu i zjada kanapkę kierowcy. Później spotyka się z Beatką ze sklepu warzywnego. Zaprasza ją do samochodu.

Sala rozpraw. Sędzia ogłasza wyrok. Funkcjonariusze wyprowadzają Jacka. Piotr spostrzega go i woła po imieniu. Jest bardzo przygnębiony wyrokiem - karą śmierci. Więzienie. Naczelnik wyraża zgodę na widzenie Piotra ze skazanym. Jacek prosi Piotra, by porozmawiał z matką w sprawie pochowania jego ciała obok grobu ojca. Do więzienia przybywa kat, sprawdza działanie szubienicy. Strażnik ponagla Piotra, by kończył widzenie. Jacek wspomina swoją zmarłą tragicznie siostrę i prosi Piotra o odebranie odbitek z zakładu fotograficznego oraz przekazanie ich matce. Wychodzą z celi. Jacek gardłowo krzyczy: Proszę pana, ja nie chcę! Naczelnik zarządza wykonanie wyroku. Kat zawiązuje Jackowi przepaskę na oczach. Zrozpaczony Piotr, wstrząśnięty tym, co się stało, płacze w podmiejskim lesie.

Kinowa wersja piątej części telewizyjnego Dekalogu. Rzeczowy, przejmujący w swej wymowie utwór o cechach antycznej tragedii jest dramatycznym pytaniem o sens moralny, etyczny i społeczny kary śmierci.

Waldemar Piątek, Leksykon polskich filmów fabularnych, Warszawa 1996