Akademia polskiego filmu

I jeżeli czasem przychodziło do Wilka jakieś echo dawnych czasów, których wówczas tak bardzo nie rozumiał, to w uśmiechu, rozśmianiu się, odwróceniu lub pochyleniu głowy Tuni, które miała w sobie tyle
z rozmaitych trwań i poruszeń się Feli. Widząc dzisiaj u Tuni te wszystkie wyrazy i sposoby, które dawniej przed nim roztaczała Fela, począł rozumieć znaczenie rozmów, jakie miewał ze zmarłą, sens spacerów, które z nią odbywał. Czytał to wszystko jako palimpsest, jako wyznanie zza grobu, jako odnowienie tego, co stracił.

Jarosław Iwaszkiewicz, Panny z Wilka, 1932

Proustowski temat – poszukiwanie utraconego czasu czy też niemożliwa podróż w przeszłość – to trzon noweli Iwaszkiewicza i filmu Wajdy. (…) Pobyt Wiktora w Wilku w sensie symbolicznym jest zapisem walki Tanatosa z Erosem o duszę bohatera. (…) Kiedy Wiktor wchodzi do dworku, od razu rzuca się w oczy jego obcość i inność. (…) Kobiety wiedzą coś, czego Wiktor nie wie i do końca się nie dowie. (…) Siostrzana wspólnota, porozumienie i więź, jaka łączy panny z Wilka, daje im siłę
i równowagę życiową, jest pewną formą zakorzenienia, której brakuje Wiktorowi. Równocześnie wspólne jest im pragnienie miłości. (…) Nostalgia emanująca z obrazów zaginionego świata ma podłoże wybitnie estetyczne. Opowiedziana historia jest tylko nośnikiem tej nostalgicznej aury. Konflikt między kobietami i mężczyzną przebiega w sposób ściszony, bez dramatycznych kontrapunktów. Walka Tanatosa z Erosem pozostała nie rozstrzygnięta.

Teresa Rutkowska, Pięć nieszczęśliwych kobiet z Wenus i zmęczony mężczyzna z Marsa,  „Kwartalnik Filmowy” 1997, nr 18